در سال‌های اخیر بسیاری از علاقه‌مندان به جست‌وجوی طلا، تشت‌های طلاشویی را به عنوان ابزار اولیه برای تست خاک رودخانه‌ها تهیه می‌کنند. هدف اصلی آن‌ها معمولاً بررسی وجود یا عدم وجود طلا در بستر رودخانه است. اما آیا تشت واقعاً می‌تواند چنین آزمایشی را با دقت کافی انجام دهد؟
آشنایی با تشت طلاشویی
تشت یا Gold Pan یکی از قدیمی‌ترین ابزارهای جداسازی طلاست. این وسیله با بهره‌گیری از تفاوت وزن مخصوص مواد، ذرات سنگین‌تر مانند طلا را از شن و ماسه جدا می‌کند. برای کار با تشت تنها به مقداری آب روان و خاک نیاز دارید؛ کافی است مواد را داخل تشت بریزید و با حرکات دورانی، ذرات سبک را از بین ببرید تا ذرات سنگین در کف باقی بمانند.
محدودیت‌ها و خطاهای رایج
اگرچه تشت طلاشویی ساده و ارزان است، اما استفاده از آن برای تست وجود طلا در خاک رودخانه معایب مهمی دارد:
-حجم بسیار کم خاک قابل شستشو (در هر بار نهایتاً چند کیلوگرم)
-از دست رفتن ذرات بسیار ریز طلا در جریان آب
-نیاز به مهارت بالا در حرکت و کنترل سرعت شستشو
-خطای بالا در نمونه‌برداری به دلیل ناهمگنی توزیع طلا در بستر رودخانه
-ناتوانی در مشاهده ذرات میکروسکوپی (طلاهای ریز با چشم قابل دیدن نیستند)
-به همین دلایل، بسیاری از آزمایش‌های میدانی با تشت منجر به نتیجه «منفی کاذب» می‌شوند؛ یعنی اپراتور تصور می‌کند در منطقه طلا وجود ندارد، در حالی که روش تست صحیح نبوده است.
راهکار اصولی برای نمونه‌برداری دقیق
اگر هدف شما تست واقعی وجود طلا در بستر رودخانه است، بهترین گزینه استفاده از جعبه طلاشویی (Sluice Box) می‌باشد.
این دستگاه با طراحی شیب‌دار و تله‌های داخلی، حجم زیادی از خاک و شن را در زمان کوتاه شستشو می‌دهد و ذرات بسیار ریز طلا را نیز به دام می‌اندازد. در نتیجه، می‌توانید خاک باقیمانده (کنسانتره) را برای آزمایشگاه ارسال کرده و نتیجه‌ای دقیق و استاندارد به‌دست آورید.
نتیجه‌گیری
تشت طلاشویی ابزار مناسبی برای آموزش، تمرین یا شستشوی محدود در سفرهای کوتاه است؛ اما برای بررسی علمی و دقیق وجود طلا در خاک رودخانه، جعبه طلاشویی انتخاب درست و حرفه‌ای‌تر است. با استفاده از آن می‌توان مقدار قابل‌توجهی از بستر رودخانه را شستشو داد، ذرات ریز را بازیابی کرد و در نهایت نمونه نهایی را برای آزمایشگاه ارسال نمود.